W erze cyfrowej transformacji coraz więcej usług przenosi się do internetu – od rejestracji do lekarza, przez bankowość, aż po kontakt z bliskimi. Dla wielu seniorów to rewolucja, która zamiast ułatwiać życie, staje się źródłem stresu i wykluczenia. Aby zaprojektować rozwiązania naprawdę dostępne, konieczne jest zrozumienie barier, z jakimi borykają się osoby starsze.
Seniorzy często doświadczają trudności poznawczych, które nie mają nic wspólnego z brakiem inteligencji czy chęci. Strony internetowe i aplikacje projektowane z myślą o młodszych użytkownikach są dla nich często zbyt przeładowane – treści są zbyt małe, język zbyt specjalistyczny, a układ informacji nielogiczny.
Dla osoby starszej istotne są proste komunikaty, jednoznaczne przyciski i jasny przepływ kroków. UX powinien wspierać ich koncentrację i ograniczać konieczność zapamiętywania. W badaniach obserwacyjnych często widać, że seniorzy gubią się, gdy muszą wracać do poprzednich ekranów lub próbować zrozumieć wieloznaczne hasła. Użyteczność nie oznacza uproszczenia całej usługi – ale przystosowanie jej do stylu myślenia i percepcji osób starszych.
Z wiekiem pogarsza się nie tylko ostrość widzenia, ale także sprawność rąk, słuch czy koordynacja. Dlatego dla seniorów wyjątkowo ważna jest czytelność interfejsu – kontrasty, wielkość fontu, odstępy między elementami. Zbyt małe ikony lub zbyt precyzyjne gesty mogą uniemożliwić korzystanie z aplikacji. W badaniach UX często obserwuje się, że użytkownicy 65+ nie są w stanie trafić w mały przycisk, szczególnie na smartfonie.
Problemem są również formularze wymagające wpisywania długich danych – wielu seniorów ma trudności z obsługą klawiatury ekranowej. Rozwiązania projektowe, które biorą pod uwagę te ograniczenia, to nie tylko oznaka empatii – to również realny krok w stronę zwiększenia użyteczności dla jednej z najliczniejszych grup użytkowników w Europie.
Dla wielu seniorów korzystanie z technologii wiąże się z obawą przed popełnieniem błędu. Często boją się, że coś zepsują lub że kliknięcie doprowadzi do utraty danych albo pieniędzy. Takie lęki, choć z perspektywy projektanta mogą wydawać się przesadzone, są bardzo realne.
W badaniach jakościowych seniorzy często zgłaszają, że brakuje im podstawowych informacji – np. czy dane zostaną zapisane, co oznacza dana ikona, czy można cofnąć się bez utraty postępów. Do tego dochodzi brak nawyków – osoby starsze często nie wiedzą, że można przesuwać ekran, używać gestów czy korzystać z filtrów. Projektując interfejsy dla seniorów, trzeba pamiętać, że dla wielu z nich technologia to coś zupełnie nowego.